"Wat die hart van vol is"

Verlede Saterdagoggend besoek ons weer 'n slag die Proteaboek winkel in Stellenbosch vir hul gebruiklike 11h boekpraatjie.  Francis Galoway gesels met Evette Weyers oor haar pasgepubliseerde boek, "Wat die hart van vol is..."

Louis Esterhuizen (die bestuurder van die boekwinkel, sowel as befaamde digter) stel die gespreksgenote aan die woord en se^ dat Evette het een van die mooiste eienskappe wat 'n mens kan he^; 'n konstante volgehoue verwondering met die lewe...  Sy vier die lewe!

Francis Galoway beskryf hierdie nuwe boek van Evette as 'n mengsel van dag en nag notas... vol avontuurlike verkennings... 'n kunstenaarscredo... 'n rondleiding van Evette se werkslewe...

Die gesprek handel oor verskeie van die temas in Evette se werke.  Oor bome. Sy vertel van die wilde seringboom wat jare terug buite Marius (haar man) se kothuisie gegroei het en hoe sy aan die einde van 'n dag 'in die dalende skemerte' met die wildesering gesels het oor wat haar die dag geraak of besiel het.  Sy se^ 'die sering het met die stille wysheid van bome geluister'.

Sy vertel ook van 'n  ongelooflike ervaring van toe sy as 11-jarige saammet 'n vriendin een middag op haar oupa se plaas in die Vrystaat gaan stap het.  Hulle het ver weggedwaal van die huis en afgekom op 'n vrugteboord, wat oor die dekades heen heeltemal wild gegroei het.  Die bome was vir lank nie gesnoei nie, die blare vir jare nie opgevee nie en die vrugte nie gepluk nie.  'Die takke het bo geil gegroei en 'n donker woud gevorm.  Alles in hierdie boord was ryp'.  Sy het gewonder of sy verdwaal en per ongeluk in die paradys beland het!  Sy het geloop op 'n trampolien van blare en groot sappige waterpere het swaar aan die takke gehang.  'n Ligte wind het deur die woud gewaai en van die oorryp waterpere het geval en oopgespat... hulle soet sap wat in die aarde terugsak.

Sy verbind haar ambisie as kunstenaar met hierdie storie deur te se^ dis 'soos 'n wind wat deur die vergete boorde van jou verbeelding waai, sodat jy jou waterpere hoor val en herinner word aan jou eie verborge kreatiewe en geestelike oorvloed'...

Wind en water is nog inspirasies in haar beelde... sy bly reg langs die see en sy se^ hulle haal baie kos uit die see ... ons word ons omgewing... 'ons lywe bestaan fisiek uit wat hier groei en beweeg... die see praat in ons bloed en ons buitelyne vervaag'.

Evette lees voor uit haar boek

Haar 'trek die stoute skoene aan' beeld, met in die agtergrond haar boek, "Wat die hart van vol is"...

'n 'Sit die regte voetjie' voor beeld van Evette...

Mary se engel, Beloved... ook deur Evette... (uit haar boek)

Hierdie is 'n pragtige kinderboek wat ek by Protea raakloop...

Die illustrasies in "Die land van die groot woordfabriek" is pragtig!

...en dan ry ons huis toe en neem 'n detour deur 'n herfsbelaaide wingerd en bekyk die Stellenbosch berge van daaragter... 

Willem Strydom uitstalling - Woordfees 2012

 Waterverf op vellum

 Amanda Botha doen 'n 'poetiese' rondleiding van Willem se werk by die Rupert Museum

Gariep, in marmer en brons 

Water from an Ancient Well II in brons en marmer 

Ongelooflike sensitiewe detail in sy waterverf skilderye

Tydens die afgelope Woordfees woon ek 'n rondleiding by van Willem Strydom se werke by die Rupert Museum.  Die rondleiding word 'n poetiese praatjie aangebied deur Amanda Botha.

Ek was glad nie bewus van Willem Strydom en sy ongelooflike kuns nie!  Soos Amanda Botha hom opsom is beslis baie waar; 'Hy is op 'n buitengewone manier besig om inwaarts te kyk en dan vir ons weer te gee'.

'n Tweede blog!

Ek het 'n tweede blog!  myheartdreaming.blogspot.com het amptelik sy eerste inskrywing! Op hierdie tweede blog wil ek graag my passie vir kreatiwiteit deel...

"Our lives are at once ordinary and mythical. We live and die, age beautifully or full of wrinkles. We wake in the morning, buy yellow cheese, and hope we have enough money to pay for it. At the same instant we have these magnificent hearts that pump through all sorrow and all winters we are alive on the earth. We are important and our lives are important, magnificent really, and their details are worthy to be recorded."

- Natalie Goldberg

My belewenis van John Kannemeyer - Woordfees 2012

Lucy Graham (verbonde aan die Engelse departement, US), lewer 'n inleiding oor die werk van J.M. Coetzee, terwyl Hannes van Zyl (verantwoordelik vir die redaksionele versorging van die J.M. Coetzee biografie deur Kannemeyer)  meer vertel oor hierdie J.M. Coetzee biografie.

Louise Viljoen gesels oor Kannemeyer se vroeer loopbaan, Wium van Zyl ('n naby vriend) gesels oor sy latere jare en Herman Gilliomee oor sy bydrae as biograaf.

By die pas afgelope Woordfees woon ek 2 gesprekke oor John Kannemeyer en sy werk by.

Die program vir die Woordfees was reeds laasjaar klaar gedruk en die plan was dat John Kannemeyer, gevierde litere^re historikus in die een praatjie sou verduidelik hoe sy pad geloop het tot op hede waar hy pas die biograaf van J.M. Coetzee geword het...
...in die ander sou hy die sluier lig oor hierdie biografie van J.M. Coetzee wat later vanjaar verskyn.

Hierdie gesprekke is beide binne die bestek van ‘n uur elk gedoen. Wat helemal te kort blyk te wees, maar dis beplan voor Kannemeyer se dood op 25 Des 2011 en hy sou self teenwoordig wees... nou sou mens graag meer tyd aan hierdie gesprekke wou gee... ek kry die gevoel dat emosies nog vlak le^ na sy skielike dood en dat mense graag langer sou wou vertoef met gedagtes oor hom en sy formidabele werkswyse...

Ek deel graag 'n klompie aanhalings wat van die sprekers in die selfde asem as John genoem het:

“Hy het sy taak met ‘n heilige erns opgeneem”

“Hy het niks sonder Nederlandse stiptheid aangepak nie”

“Sy produktiwiteit was onvergelykbaar”

“Hy was ‘n absoluut deeglike leser en optekenaar”

“Hy het medoenloos gelewe vir sy werk”

“Hy het ongelooflik vooruitbeplan”

“Hy was ‘n gedugte krygsman van sy vak”

“Hy had die instink van ‘n goeie speurder”

“’n Perfeksionistiese verwoede werker”

“Onbeskaamd homself”

“Hy was ‘n askeet, wat 4am opgestaan het, 8 ure gewerk het, vroeg mid weer gaan slaap het en dan nog 8 ure gewerk het. Hy wou 2 dae se werk in 1 dag gedoen kry!”

Saammet Wium van Zyl het Kannemeyer baie bekend geword vir hulle litere^re toere.  Almal wat die toere meegemaak het was baie beindruk met John se kennis oor die omgewing en die letterkunde.  Ek loop ‘n dame raak wat ook al op so ‘n toer was en sy onthou hoe sy soos ‘n ‘kind’ gevoel het, want hul selfone moes af wees en hulle mog glad nie gesels het nie!  Maar so was sy wel op vele van hierdie toere en was die ervaring groot.

Herman Gilliomee vertel van John se vele biografiee wat hy al aangeteken het, Leipoldt, Jan Rabie, Ettienne le Roux (seker tot op datum sy beste!).  Die groot ene het hy pas voltooi voor sy dood, ‘n biografie oor JM Coetzee.
Dis ‘n grootse projek wat hy aangepak het.  Van JM Coetzee se manuskripte is in die VSA , asook van sy vriende en hyself bly in Australie.  Dus vir ‘n begin moes Kannemeyer heelwat reis. 
Hy het hierdie biografie in 3 jaar voltooi!  Werklik uitsonderlik!

John was ook baie bekend vir sy oenskynlik kritiese geaardheid... wat vir my blyk te kom uit sy uiterse presiese aard. Blykbaar het hy reeds op skool aan Opperman ‘n brief geskryf om die setfoute in hul skoolhandboek uit te wys. Die handboek was saamgestel deur Opperman.

John Kannemeyer se familie is telkens teenwoordig... Santa, sy lewensmaat gesels graag met almal...

Luna Paige by die afgelope Woordfees

Ons eerste ervaring van hierdie vrou wat baie mooi maak met Afrikaanse woorde en dan boonop het sy ‘n stem wat hierdie woorde behoorlik vlerke gee.

Met ‘Storielied’ bied Luna ‘n besonderse vertoning, wat bestaan uit Afrikaanse liedjies wat sy geskryf het na aanleiding van inspirasie wat sy gekry het uit die lees van bekende Afrikaanse boeke.

‘n Verjaardagpartytjie van Margaret Bakkes waartydens sy gevra is om te sing het die ontstaan van die eerste liedjie vir hierdie vertoning ‘gespark’... ‘Populier, Populier, altyd kom die somer weer’... wat handel oor die natuur en hoe dit genesing bring.

Ingrid Winterbach se ‘Boek van Toeval en Toeverlaat’ ... inspireer ‘n liedjie wat handel oor die worsteling tussen die wetenskap en godsdiens.

In Jeanne Goosen se bundel ‘Straataf’  inspireer die storie  ‘Moord is nie ‘n videospeletjie nie’, ‘n liedjie genaamd ‘Dis lekker aan die anderkant’.

Die sexy Schalk Joubert is uitstekend op sy stylvolle donkerrooi baskitaar... terwyl Kevin Gibson sy ding gedoen het met ‘n lewendige groen stel dromme.  Piet de Beer is op viool en Jenny op tjello.

Van die ander boeke waaruit sy inspirasie put;  ‘Die Ambassadeur’ deur Andre P Brink,  Nicky Pistorius se boek ‘Sorg’ ,  Elias Nel se ‘Iets goed uit Verneukpan’ (‘n oulike liedjie wat gaan oor ... is jy Korhaan of is jy muisvoelman...), Dana Snyman se storie, ‘Ouma se hande’...
“My ouma is ‘n klein klein voeltjie wat uit die boom geval het, sy skuil nou onder bossies... haar hande sag in myne gevou, sodat ek die we^reld buite kan hou”

Sjoe, met haar diep rokerige stem vol energie, maak sy haar woorde-liedjies lewendig vir haar gehoor.

Philip de Vos se 'Kop is op 'n blok'

Ek en Hennie Aucamp net buite die Boeketent (Woordfees 2012)

Philip se vertoning is soos om ‘n ‘show’ van jou gunsteling oom te gaan luister...  Hy gesels vermaaklik oor sy nuwe boek ‘Kop op ‘n Blok’...

Hy vertel dat daar 2 dinge is wat sy lewe verander het, die een ‘n fliek en die ander ‘n boek... 

‘Babe’ die film het hom so diep getref dat hy daarna volledig vegetarier geword het!
‘Krompie en Stompie’, ‘n kinderboek deur Pattie Beukes... ‘n storie oor skewe vuurhoutjies wat niemand wou gebruik nie... laat hom tot vandag toe nog 1ste die skewe en krom vuurhoutjies in ’n pakkie uithaal.

Vele staaltjies kom ook van Krieketstraat nr13 in Bloemfontein waar hy grootgeword het in die 1940’s... hier het sy ma oa bl 186 en 187 in die boek ‘Modern Medical counseler’ toegestik en was sy standerd 2 ogies so nuuskierig dat hy dit per geleentheid stadig daagliks begin lostorring het!

Hy vertel van ‘n meisie in sy klas wat ‘n opstel oor ‘n ‘velocipede’ geskryf het... en hoe hy vreeslik beindruk was met haar.  Hy het glad nie die woord geken nie en het dit dadelik in die woordeboek gaan soek net om te sien langs dit staan; ‘bicycle’.

Volgens hom was dit Kerneels Breytenbach wat voorgestel het dat hy limerieke begin skryf... en so volg ‘n groot nalatenskap van ‘versies’ een na die ander...

Philip is ook baie bekend vir sy sang.  Hy het sy 1ste sangles by Grace Butler gehad en sy 1ste rol was as Samuel die seerower en hy het die verhoog met ‘n sjimpanjee gedeel – wat totaal die mense se aandag gehad het!  Philip se^ hy weet nie of die mense hom ooit daar hoor sing het nie!

Hy het uiteindelik iets soos 40 operarolle gesing... en tong in die kies se^ hy, hy het altyd die hakkelende man of die man met die boggel gesing!

Uiteindelik toonset Albie Louw van Philip se versies en sing hy dit dan tot vele genot van almal wat dit hoor!

Net na die vertoning...  buite die Boeketent in die hartjie van die Woordfees sien ek my ‘litere^re hero’ ... Hennie Aucamp! Hierdie is die sjarme van die Woordfees... alhoewel die fees groot uitkring... loop mens om elke hoek en draai woord en kuns mense raak...    Marieta van der Vyfer... Amanda Strydom... Louis Janse van Vuuren... Santa, John Kannemeyer se lewensmaat... Daniel Hugo...  heel divers die versameling, maar dis soos dit gaan as jy ‘n rukkie in die Plataan kafee vertoef...  ook sien mens die Woordfees direkteur, Dorothea van Zyl oral raak in haar ‘groen’ uitrustings (‘groen’ die tema van die Woordfees – kom wys jou ware kleure!)...  

Jan Rabie: Immergroen

Afgelope Vrydagoggend aan die begin van die Woordfees trek ek met ‘n vaart weg uit Durbanville en 12h sit ek reg in die Ouditorium van die Gericke Biblioteek om na ‘n gesprek te luister tussen Abraham de Vries en Dave Pepler... oor die immergroen Jan Rabie...

...en was daar gesels!

Van Dave se 1ste ontmoeting met Jan Rabie wat saamgeval het met ‘n besoek deur hom en Hennie Aucamp aan Uys Krige.  Tydens die ontmoeting se^ Dave het hy baie taai seekos geeet deur Jan voorberei, maar ook die heerlikste ‘selei’-jellie gemaak van seebamboesbaard.  So onder die indruk was Dave van hierdie jellie, dat hy volgens Jan se oorspronklike resep weer so ‘n jellie maak en vir ons almal na die gesprek laat proe!

In 1952 ontmoet Abraham vir Jan in die Paarl waar hy rondloop in ‘n jas in die Paarlse somer!

Jan was ‘n hippie is hulle eens... altyd geaard... met ‘n aardgebonde liefde vir Afrikaans. 
“Oral waar Jan was was die aarde en die aardse nie ver nie”.

Hy kon nooit Suid Afrika of Afrikaans uit sy gestel kry nie. Hy was skaamteloos die grootste taal patriot vir Afrikaans wat ek ooit meegemaak het – Abraham.

Ons hoor interesanthede soos dat Onrus sy plant en see straatname van Jan gekry het!

In Chevie Place (dis die naam wat ek hoor) nr.6 waar Jan en Marjorie vir ‘n tydlank bly in Kaapstad is daar gereelde kuiers tussen al die 60’gers.  Jan maak self al die boekrakke en rame vir Marjorie se skilderye.  So verf Marjorie ‘n skildery van ‘n venster met gordyntjies teen die een muur en met een van die kuiers by hulle... kap ‘n kuiergas sy kop ‘n vreeslike hou teen die einste ‘skildery’ toe hy sy kop by ‘n venster wou uitsteek om bietjie vars lug te kry! Die res van die aand bly hy blykbaar net aan die prewel; ‘oh, my head’.

Breyten Breytenbach het in daardie selfde tyd in ‘n woonstel bo-op ‘n kroeg gebly aan die onderkant van Langstraat, saammet ‘n ene Marius.  Hulle het oa ‘n mak spook aan huis gehad, wat vreeslik gelieg het. Tussenvertellings soos hierdie help my met die skep van 'n daardie tydse we^reld en dit help so om Jan en Marjorie beter in hul we^reld te plaas.

Abraham vertel van Jan se mooi stem, wat hy vergelyk met ‘n ‘klein mannetjie wat agterin ‘n grot staan en praat’.

Jan en Marjorie het werklik ‘n aardse lewe gelei. Met die pekel van Jan se 1ste oes olywe val 2 baba katte daarin!  Hulle word gered en die olywe word steeds ingemaak!
Hulle het die see gehad op Onrus... so bad was vir Kerstyd!

Dave en Abraham haal tipiese ‘Jan-sinne’ aan:
“Ons moet die moed he^ om met trots en skaamte te bemin”
“Niks wat goed geleef is, gaan ooit verlore nie”

Uiteindelik na Jan en Marjorie se dood word hul huis in Onrus verkoop met ‘n enkele bordjie voor die huis: “For Sale”.  Hieroor giggel Abraham op sy tipiese manier en se^ hy is verbaas dat Jan nie self daar opgedaag het nie! Dit nou oor die Engelse verkoopteken voor hul huis!

Na die praatjie kry almal ‘n kans om die dokumente in die Jan Rabie-versameling in die Dokumentesentrum van die biblioteek te besigtig.

Die volgende dag gaan kyk ek die fliek, Midnight in Paris... en onwillekeurig wonder ek of ek nie vir twaalfuur moet gaan wag in Onrus of dalk e^rens in die Kaap... en dat ‘n motor uit die sestigers nie dalk vir my sal oppik en wegvoer na ‘n kuier saammet hierdie besonderse woord en kuns mense nie.

'n Welbekende foto van Jan en Marjorie op reis...

Die mense proe almal na die praatjie aan die 'seewier' jellie wat Dave Pepler op Jan se oorspronklike resep gemaak het...

Van die briewe wat Jan en Marjorie vir mekaar geskryf het... in die dokumente sentrum van die biblioteek.

Laat die fees begin!!

Die Woordfees 2012 het begin!!

The 'Word Festival' has started!!  This festival with its focus on 'the word' is held once a year at the beginning of March in Stellenbosch, close to Cape Town.

I love this festival to bits!!  On my way to muse at the 'Plataan' cafe and start writing my impression of the first few shows that I have already seen...